GIÀ HÓA DÂN SỐ, BÀI TOÁN KHÓ CỦA CHÍNH PHỦ NHẬT
- 15-08-2022
Tỷ lệ sinh giảm là một trong những vấn đề nghiêm trọng xảy ra ở Nhật Bản. Bản thân tỷ lệ sinh giảm đã có từ lâu, nhưng hiện nay nó đang bị ảnh hưởng nhiều hơn khiến chính phủ phải có các biện pháp ngăn chặn. Nguyên nhân của tỷ lệ sinh giảm là gì, hậu quả nào gây ra do tỷ lệ sinh giảm và các biện pháp nào đang được thực hiện? Chúng ta cùng Việt Labo tìm hiểu nhé.
1. Thực trạng giảm tỷ lệ sinh của Nhật Bản
1. Thực trạng giảm tỷ lệ sinh của Nhật Bản
Tại Nhật Bản, tỷ lệ sinh giảm tiếp tục từ giữa những năm 1970 cho tới nay, bạn cũng có thể dễ dàng nhận thấy tỷ lệ dân số cao tuổi còn cao hơn với dân số trẻ. Tổng dân số Nhật Bản đạt đỉnh vào năm 2010 và bắt đầu giảm sau đó.
Báo cáo của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản cho thấy số trẻ em được sinh ra ở nước này trong năm 2019 chỉ 864.000 bé. Đây là mức thấp nhất kể từ khi Nhật Bản bắt đầu thống kê số liệu hồi năm 1989, theo tờ Asian Nikkei Review.
Ngoài ra, theo dự đoán dân số già tiếp tục gia tăng và sẽ đạt đỉnh điểm vào những năm 2050. Khi tỷ lệ sinh tiếp tục giảm, dân số trong độ tuổi lao động cũng sẽ tiếp tục giảm đáng kể trừ khi tỷ lệ sinh được cải thiện trong tương lai. Số lượng thanh niên năm 2050 ước tính là 10,77 triệu người, ước tính giảm gần 4,7 triệu người so với năm 2022 và dự kiến tỷ lệ sinh vẫn tiếp tục giảm.
2. Lý do của việc già hóa dân số ở Nhật
2. Lý do của việc già hóa dân số ở Nhật
Kết hôn và sinh con có liên quan mật thiết đến các yếu tố tỷ lệ sinh giảm ở Nhật Bản. Số lượng các cuộc hôn nhân và tỷ lệ kết hôn cũng liên quan đến tỷ lệ sinh, mà các cuộc hôn nhân ở Nhật Bản đã giảm liên tục trong những năm gần đây. Năm 1972, một năm trước khi bùng nổ về tỷ lệ sinh, thì số cuộc kết hôn là 1,099 triệu cuộc, con số cao nhất trong 80 năm qua, nhưng từ năm 2016 đến 2022 đã giảm xuống còn 420.000, quá một nửa. Nguyên nhân là do giới trẻ ngày nay thích tận hưởng cuộc sống độc thân hơn, không muốn vướng mắc vào mối quan hệ mang tên vợ chồng.
Lý do tiếp theo là do sự áp lực của kinh tế, khi giá cả và các loại thuế liên tục tăng, việc làm thêm giờ cũng không đủ phí sinh hoạt khiến cho giới trẻ không muốn sinh con vì không đủ điều kiện kinh tế. Và đặc biệt khi Nhật Bản vẫn còn tư tưởng trọng nam khinh nữ, việc đi làm của một người phụ nữ có con sẽ có rất nhiều hạn chế, như khó được quay lại làm nhân viên chính thức mà chủ yếu sẽ là bán thời gian, thời gian làm việc bị gò bó vì con cái, ít có cơ hội thăng tiến hơn trong sự nghiệp. Trong khi phụ nữ Nhật ngày nay càng cởi mở hơn về tư tưởng, sống hiện đại hóa hơn, nên tình trạng muốn kết hôn và sinh con cũng do thế mà giảm dần.
Ngoài ra, giới trẻ Nhật Bản, đặc biệt là các nam thanh niên hiện nay đều được bao quanh bởi truyện tranh, phim hoạt hình và công nghệ thực tế ảo đang phát triển mạnh mẽ tại đất nước này. Việc tạo ra một bạn gái ảo trở nên khá phổ biến đối với những chàng trai độc thân tại Nhật Bản. Việc nhiều nam giới đắm chìm với những người bạn gái ảo đã khiến họ xa rời thực tế và không có nhu cầu cần kết hôn hay sinh con nữa.
3. Hậu quả của việc tỷ lệ sinh
3. Hậu quả của việc tỷ lệ sinh
Hậu quả của tỷ lệ sinh giảm có tác động mạnh mẽ đến kinh tế và xã hội. Về tác động kinh tế, có nguy cơ nguồn cung lao động sẽ giảm do dân số trong độ tuổi lao động từ 15 đến 64 giảm và tỷ lệ người cao tuổi muốn rút ngắn thời gian làm việc tăng lên. Tỷ lệ sinh giảm đồng nghĩa với việc lực lượng lao động trong tương lai đang giảm sút, và sự dịch chuyển người trong độ tuổi lao động hiện tại sang người cao tuổi khiến việc cung cấp lực lượng lao động trở nên khó khăn hơn. Với tỷ lệ sinh giảm và dân số già, gánh nặng đối với thế hệ lao động về an sinh xã hội như lương hưu sẽ tăng lên, đây cũng là một vấn đề lớn. Nếu tình hình vẫn như cũ, tỷ lệ sinh giảm không được giải quyết thì nó sẽ tác động lớn đến toàn bộ nền kinh tế Nhật Bản.
Về tác động xã hội, số lượng người độc thân và hộ gia đình không có con sẽ tăng lên, hình thái gia đình sẽ thay đổi và đa dạng hóa đáng kể. Đặc biệt, sự gia tăng số lượng người cao tuổi độc thân cũng sẽ làm tăng nhu cầu được chăm sóc dài hạn và các hỗ trợ xã hội khác. Trong khi số lượng trẻ em giảm, sẽ có những lo ngại về tác động đến sự phát triển của trẻ em như giảm cơ hội tương tác giữa trẻ với trẻ, sự bao bọc quá mức của cha mẹ khiến trẻ sợ ra ngoài va chạm với xã hội. Tình trạng giảm dân số đang tiếp tục diễn ra ở một số khu vực, và người ta e rằng một số thành phố sẽ khó cung cấp các dịch vụ cơ bản cho người dân với chính quyền địa phương hiện tại.
Tỷ lệ sinh giảm là một trong những vấn đề mà Nhật Bản nói chung cần giải quyết. Tỷ lệ sinh giảm sẽ có tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế và xã hội khi nó diễn ra trong tương lai. Chính phủ cũng đang thực hiện nhiều biện pháp khác nhau nhưng vẫn chưa dừng lại và vẫn đang tiếp tục. Hy vọng Nhật Bản sẽ sớm giải quyết được bài toán khó này.
Leave your comment
